| Kiedy szef traci prac� |  |
 |
| Autor: Andrzej Niemczyk, Jerzy Pa�nik, Wies�aw Grzesik | |
|
Jeste� skutecznym i lubianym mened�erem? Realizujesz wszystkie stawiane przed tob� cele? Pracownicy i zarz�d chwal� ci� za sukcesy i zaanga�owanie? Mimo wszystko, mo�esz zosta� nagle zwolniony. Dwaj psychiatrzy z Washington University of Seattle, Thomas Holmes i Richard Rahe, opracowali ranking najbardziej stresogennych wydarze� �yciowych. Zwolnienie z pracy s�siaduje na niej z rozwodem i �mierci� cz�onka najbli�szej rodziny. Wiedz� o tym mened�erowie, kt�rzy sami musieli zmniejsza� zatrudnienie i prowadzili rozmowy z odchodz�cymi osobami. To czego mened�erowie zwykle nie wiedz�: poziom stresu nie zale�y od tego, czy jeste� zwalnianym szefem, czy podw�adnym. Szczeg�lnie, je�li wiadomo�� o zwolnieniu przychodzi nagle. Powodem takiej redukcji nie s� s�abe wyniki mened�era, ale np. reorganizacja, zmiana strategii, czy ci�cie koszt�w. A mened�erowie szczeg�lnie cz�sto zwalniani s� nagle. Zarz�d dba, by zawczasu nie powzi�li podejrze� o redukcji. Czyni to zreszt� z rozs�dnych pobudek: obawy, by nie zwalniany nie nawi�za� kontakt�w z konkurentem, nie skopiowa� baz danych albo nie przeni�s� swoich emocji na relacje z podw�adnymi. Pierwsze minuty Taka wiadomo�� spada jak grom z jasnego nieba. Mened�er jedzie do centrali na normalne spotkanie z zarz�dem. Wchodzi do firmy i nagle zostaje poproszony do gabinetu zwierzchnika. Czeka tam prawnik lub pracownik dzia�u personalnego. W tym momencie szef domy�la si� wszystkiego, cho� nie chce dopu�ci� tej my�li do �wiadomo�ci. Niestety, nie pomyli� si�. Pracodawca proponuje mu rozwi�zanie umowy za porozumieniem stron. Pierwsz� reakcj� jest szok i niewiara. To uczucie mija w ci�gu kilku sekund. Postawa pracodawcy nie budzi w�tpliwo�ci. Wstrz�s pozostanie na d�ugo, ale ju� w innej formie. Zostaje zepchni�ty przez inne dominuj�ce emocje. Zwalniany szef ju� wierzy w to co us�ysza�. Nie umie si� jednak z tym pogodzi�. Targaj� nim przer�ne uczucia, kt�re przeszkadzaj� w zebraniu my�li. Dominuje poczucie bezradno�ci i strachu. "Co ja teraz zrobi�, przecie� nie mam szans szybko znale�� pracy? Co powiem na rozmowach kwalifikacyjnych, jak wyt�umacz� odej�cie z firmy? Sk�d zapewni� pieni�dze na utrzymanie rodziny?" Im szybciej mened�er zmobilizuje si�, zmusi do racjonalnego my�lenia i poszukiwania sposobu wyj�cia z k�opot�w, tym lepiej. Ju� w pierwszych minutach pojawia si� depresja, kt�ra odbiera nap�d do jakiegokolwiek dzia�ania. Wstanie z krzes�a, si�gni�cie po telefon, my�lenie - w tej chwili to wszystko wymaga ogromnego wysi�ku. Jednak trzeba to przezwyci�y�, zadba� o siebie i rodzin�. Czas zacz�� ustala� warunki odej�cia. Skoro mened�er wywi�zywa� si� ze swoich obowi�zk�w, nie mo�na oczekiwa� od niego innej reakcji ni� poczucie niesprawiedliwo�ci. To naturalne uczucie, pod warunkiem, �e zwalniany pracownik nie b�dzie go rozpami�tywa�. Poczucie krzywdy powinno sta� si� motorem do utwardzenia w�asnego stanowiska i wywalczenia dla siebie bardziej korzystnych warunk�w rozwi�zania umowy. W ko�cu rol� mened�era jest tak�e prowadzenie negocjacji. Ta umiej�tno�� b�dzie teraz bardzo przydatna. Je�eli mened�er zawsze sumiennie wywi�zywa� si� z obowi�zk�w, prze�o�eni zwykle godz� si� na wiele, byleby rozstanie odby�o si� w zgodzie. Wiedz�, �e szum wok� tego wydarzenia wywo�a sporo k�opot�w. Zwalniany ma tylko kilka minut na wywalczenie jak najlepszej odprawy. Wszystko, co wynegocjuje, musi zosta� zapisane i podpisane przez obie strony. Warto te� za��da� pisemnego zwolnienia ze �wiadczenia obowi�zku pracy, najlepiej z dniem feralnej rozmowy. Inaczej odchodz�cy ryzykuje, �e w przysz�o�ci by�y pracodawca zarzuci mu z�amanie obowi�zku pracy w okresie wypowiedzenia. Pierwsze godziny Po wyj�ciu z firmy zwolniony szef musi zmierzy� si� z nowymi problemami. Trzeba dojecha� do domu i poinformowa� rodzin� o powa�nych k�opotach. Reakcja bliskich jest bardzo wa�na, to oni s� najcz�ciej jedynym �r�d�em wsparcia. Ci, kt�rzy do�wiadczyli prawdziwej pomocy od swoich najbli�szych, opowiadaj�, �e to pierwszy jasny punkt i moment zwrotny w ca�ej sytuacji. W pierwszych dniach po zwolnieniu by�y szef do�wiadcza przede wszystkim ciszy i pustki. Ca�y czas odczuwa krzywd�, niepok�j, bezradno��, ale te emocje ju� zna. Najdziwniejszy i nieprzyjemny jest nadmiar ciszy i wolnego czasu. Nie dzwoni telefon, kt�ry dotychczas odzywa� si� kilkadziesi�t razy dziennie, nie trzeba za�atwi� jednocze�nie kilku nie cierpi�cych zw�oki spraw. Zwolniony mened�er zaczyna czu� si� niepotrzebny i odrzucony. Brakuje mu kontaktu ze wsp�pracownikami i klientami. Wielokrotnie w ci�gu dnia sprawdza skrzynk� e-mail, ale nie ma w niej nowych wiadomo�ci. Pomimo tego czeka na nie, na telefony, na wszelkie sygna�y z firmy. Niestety, je�eli kto� ze wsp�pracownik�w odezwie si�, rozmowy nie przynosz� ulgi. I tak nie bierze ju� udzia�u w dzia�aniach organizacji, a wielu rozm�wc�w nie umie lub boi si� z nim rozmawia�. Cisza, zerwane znajomo�ci, uczucie bycia niepotrzebnym zaczynaj� czasem rujnowa� poczucie w�asnej warto�ci zwolnionego mened�era. Niekt�rym brakuje przywilej�w, s�u�bowego telefonu, samochodu, dobrego obiadu z wa�nym kontrahentem. Jeszcze innym zaczyna doskwiera� brak podw�adnych, albo kontakt�w z klientami. By�y mened�er rozpoczyna wi�c gor�czkowe poszukiwania. Przegl�da og�oszenia o pracy, robi listy koleg�w z innych firm. Wysy�a �yciorys do po�rednik�w pracy. I czeka, czeka, czeka. Nadal sprawdza poczt� elektroniczn�, robi to ju� jednak coraz rzadziej. Zaczyna godzi� si� z faktem, �e maili i telefon�w ju� nie b�dzie, ale sprawdza, kto odpowie na jego listy i zaprosi go na rozmowy kwalifikacyjne. Czas d�u�y si� nieprzyjemnie. Zaproszenia do rozm�w kwalifikacyjnych rzadko pojawiaj� si� od razu, a pozbawionemu pracy szefowi jest coraz trudniej. Niepok�j, obawy o rodzin� i depresja pog��biaj� si�. Czasem pojawiaj� si� k�opoty ze skupieniem uwagi, przeczytanie gazety bywa niemo�liwe, a zrozumienie ogl�danego filmu bardzo trudne. Zmor� staj� si� bezsenne noce - prawie ka�dy, kto nie m�g� znale�� pracy, obejrza� wiele �wit�w. Jak sobie z tym poradzi�? Przede wszystkim nie nale�y traci� czasu. Zamiast u�ala� si� nad sob� i nienawidzi� by�ego zwierzchnika, trzeba dzia�a�. Zwolniony mened�er powinien jak najszybciej odci�� si� od swojego dotychczasowego miejsca pracy. Chodzi o emocjonalne zerwanie z by�ym pracodawc�. Szkoda czasu na �ledzenie wynik�w firmy, na dopytywanie si� o nowinki. To trudne, bo takie zainteresowanie jest czym� naturalnym. K�opot w tym, �e szkodzi zamiast pom�c. Trzeba potraktowa� poprzedni� firm� jako zamkni�ty rozdzia�, do kt�rego nie ma sensu wraca�. �ledzenie jej dzia�alno�ci nie pomo�e by�emu mened�erowi i nie uspokoi jego sko�atanych nerw�w. Co wa�ne, byli podw�adni potrzebuj� tego samego. Ch�tnie utrzymuj� kontakt z szefem, je�li by� dobrym zwierzchnikiem, nie chc� ju� jednak rozmawia� o pracy. Kontakt towarzyski jest bezpieczniejszy i lepiej przys�u�y si� obu stronom. Zwolniony szef powinien dzia�a� na wiele sposob�w. Oczywi�cie, priorytetem jest jak najbardziej aktywne poszukiwanie zatrudnienia. Im d�u�ej pozostanie bez pracy, tym bardziej ucierpi jego poczucie warto�ci i bezpiecze�stwa. Ka�da nieudana rozmowa kwalifikacyjna b�dzie pog��bia� ten stan i coraz trudniej b�dzie przekona� do siebie potencjalnych pracodawc�w. Je�eli taka sytuacja przed�u�a si�, trzeba rozwa�y� inne wyj�cie. Pewien do�wiadczony mened�er powiedzia� nam: "Wytrzyma�em tylko 3 miesi�ce w sytuacji zdania si� na �ask� innych i otworzy�em w�asn� firm�. Ta decyzja uratowa�a mnie przed k�opotami z samym sob�." Opr�cz szukania pracy warto dzia�a� na wiele innych sposob�w. Szef sprzeda�y znanej firmy wspomina: "Uratowa�y mnie codzienne przeja�d�ki na rowerze i wizyty na basenie. Kiedy intensywnie p�ywa�em, przestawa�em my�le� o swoim po�o�eniu." Bez w�tpienia nie�atwo jest my�le� o odpoczynku, kiedy znajdujemy si� w tak trudnej sytuacji. Warto jednak �wiadomie narzuci� sobie "program" aktywno�ci fizycznej, poniewa� zachowanie dobrej formy pomo�e nam dzia�a� sprawniej i z wi�ksz� energi� szuka� wyj�cia z nie�atwej sytuacji. Mened�er zachodniej firmy farmaceutycznej, straci� swoje stanowisko na miesi�c przed zaplanowanym urlopem. Cho� obawia� si� o bezpiecze�stwo finansowe rodziny, wykupi� zam�wione wczasy za granic� i sp�dzi� dwa tygodnie z bliskimi. Oczywi�cie, nie by� w stanie oderwa� si� ca�kowicie od swojego zmartwienia, ale i tak zebra� si�y a przy okazji sprawi� du�� przyjemno�� sobie i rodzinie. Rola bliskich jest kluczowa od pierwszych chwil, kiedy szef traci prac�. Wa�ne, �eby potrafili go wesprze� i m�drze spojrze� na trudn� sytuacj�, kt�ra dotyczy przecie� tak�e ich samych. Kiedy zwolniony mened�er traci poczucie w�asnej warto�ci, mo�e odzyska� je w domu. Wprawdzie nie zajmuje ju� kierowniczego stanowiska, ale nadal (a raczej przede wszystkim) mo�e by� dobrym ojcem/matk� i m�em/�on�. Ten niespodziewanie pojawiaj�cy si� wolny czas mo�na wreszcie sp�dzi� z najbli�szymi. Skoro praca bezwzgl�dnie zabiera�a czas na �ycie prywatne, pojawia si� wreszcie okazja na "nadrobienie zaleg�o�ci". Mo�na te� podnie�� poczucie w�asnej warto�ci - jak robi� to by�y szef z bran�y IT - przyjmuj�c rol� gospodyni domowej. Kiedy zostawa� sam w domu sprz�ta�, remontowa�, gotowa�. Nie robi� tego dla zabicia czasu, chcia� po prostu czu� si� potrzebny. Du�� pomoc� s� te� reakcje przyjaci� i by�ych podw�adnych. Jeden z mened�er�w, zwolniony w wyniku reorganizacji, opowiedzia� nam o reakcji swoich handlowc�w. Poinformowa� o tym swoich podw�adnych i nast�pnego dnia um�wi� si� z jednym nim w restauracji, �eby poczyni� ko�cowe ustalenia. Kiedy wszed� do lokalu, zamiast jednego pracownika spotka� wszystkich swoich handlowc�w. Nie informuj�c prze�o�onych przyjechali z po�owy Polski, �eby zamanifestowa� poparcie dla swojego by�ego szefa. Tym gestem pomogli mu zachowa� poczucie w�asnej warto�ci. Otrzyma� od nich sygna�, �e dobrze pracowa� z zespo�em. W tej trudnej sytuacji najwa�niejszym obowi�zkiem jest zadbanie o siebie. Sprzyja� temu b�dzie dobry pomys� na aktywne i po�yteczne zagospodarowanie czasu. Jest to okazja by wreszcie nadrobi� zaleg�o�ci rodzinne, towarzyskie, remontowe, naukowe. Mo�na spr�bowa� zrobi� co� "non profit" - podj�� wsp�prac� z fundacj� lub zrobi� co� dla lokalnej spo�eczno�ci. Wszystko po to, by nadal by� aktywnym i potrzebnym, a przy okazji by� mo�e nawi�za� zupe�nie nowe kontakty. Wi�kszo�� naszych rozm�wc�w przestrzega, �e proces poszukiwania nowej pracy mo�e zaj�� kilka miesi�cy. Nale�y si� do przetrwania tego trudnego czasu odpowiednio nastawi� i przygotowa�. W przeciwnym razie po up�ywie 2-3 miesi�cy, na kolejnej rozmowie kwalifikacyjnej nasz potencjalny pracodawca zobaczy kogo�, kogo na pewno nie b�dzie chcia� w swojej firmie. B�dzie przed nim siedzia� zestresowany, zm�czony cz�owiek, kt�ry zapewnia, ze kiedy� by� dobrym mened�erem. Ci, kt�rzy nagle stracili prac�, przyznaj� te�, �e by�o to do�wiadczenie, dzi�ki kt�remu s� teraz lepiej przygotowani na zmiany, jakie niesie �ycie. Zgodnie ze star� prawd� - "co Ci� nie zabije to Ci� wzmocni". Autor: Andrzej Niemczyk, Jerzy Pa�nik, Wies�aw Grzesik. Autorzy s� trenerami Training Partners. |
| < Poprzedni | Nast�pny > |
|---|
