| Predyspozycje psychologiczne a odpowiednie stanowisko pracy |  |
 |
| Autor: El�bieta Moro� | |
|
Ka�dej osobie poszukuj�cej pracy zale�y na szybkim znalezieniu zatrudnienia. Niekt�rzy my�l�, �e wystarczy otrzyma� umow� do podpisu i mo�na uzna� problem za rozwi�zany. Jednak praktyka pokazuje, �e prawdziwy sukces zwi�zany z poszukiwaniem zatrudnienia to przej�cie procedur rekrutacyjnych zako�czone podj�ciem pracy na odpowiednio dobranym stanowisku, kt�re pozwoli kandydatowi na zaistnienie w firmie jako ceniony pracownik. Warto wiedzie�, �e pracodawcy przyjmuj� kandydat�w do pracy g��wnie ze wzgl�du na ich kwalifikacje merytoryczne, natomiast zwalniaj� pracownik�w przede wszystkim z powodu zachowania i stylu wykonywania obowi�zk�w. Inaczej mo�na powiedzie�, �e prac� traci si� ze wzgl�du na brak umiej�tno�ci komunikowania si� i wsp�pracy z innymi oraz problemy z opanowaniem du�ej ilo�ci zada�. Tymczasem wi�kszo�� os�b poszukuj�cych pracy zastanawiaj�c si� nad tym, czy ubiega� si� o dane stanowisko, koncentruje si� na wykszta�ceniu oraz umiej�tno�ciach zawodowych. Jedynym kryterium jest dla nich wiedza fachowa. Dla innych os�b w wyborze zawodu najwa�niejsze s� czynniki zupe�nie nie zwi�zane z predyspozycjami, np. pieni�dze, presti�, mo�liwo�� zatrudnienia w miejscu zamieszkania. Osoby te nie bior� pod uwag� zainteresowa�, uwarunkowa� psychologicznych, potrzeb (na przyk�ad preferowanie spokojnej, stabilnej, przewidywalnej pracy w zwi�zku z nisk� odporno�ci� na stres). Niekt�rzy ucz�szczaj� na kursy ucz�ce, jak zrobi� dobre wra�enia na pracodawcy. Jednak aby odnie�� sukces zawodowy, trzeba r�wnie� rozwa�y�, czy osobowo�� i temperament daj� kandydatowi odpowiednie predyspozycje do wykonywania danego zawodu. Atuty merytoryczne wynikaj�ce z wymog�w stanowiska powinny by� uzupe�nione predyspozycjami pozamerytorycznymi wynikaj�cymi z uwarunkowa� psychologicznych. Wa�ne jest, aby osoba poszukuj�ca zatrudnienia mia�a �wiadomo�� swoich mocnych i s�abych stron dotycz�cych preferowanego stylu wsp�pracy z innymi i zachowania w trudnych sytuacjach. Je�eli kandydat usi�uje znale�� zatrudnienie w zawodzie dobranym wbrew predyspozycjom, nara�a si� na kolejne pora�ki. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej mo�e przekona� pracodawc�, �e doskonale pasuje do stanowiska, jednak w codziennej pracy pojawiaj� si� sytuacje, kt�re szybko weryfikuj� zdolno�� do wykonywania wybranego zawodu. Praca pod presj� kr�tkich termin�w, monotonne obowi�zki, odpowiedzialno�� za prac� innych os�b to przyk�adowe zadania, kt�re mog� okaza� si� zbyt trudne. Ka�de stanowisko wymaga innego typu cech psychologicznych. Dla wszystkich oczywiste jest, �e ksi�gowe prezentuj� okre�lony typ zachowa�, podobnie jak sprzedawcy. Decyduj�c si� na ubieganie si� o wybran� prac�, warto mie� �wiadomo�� cech i predyspozycji niezb�dnych do realizacji zada� na danym stanowisku. Przyk�adowo, sekretarka musi charakteryzowa� si� komunikatywno�ci� (prawid�owo przekazywa� informacje), dok�adno�ci� (prowadzi� terminarz spotka�, rezerwacje, organizowa� spotkania), umiej�tno�ci� wsp�pracy w zespole. Inne cechy s� najistotniejsze w pracy zwi�zanej ze sprzeda��. Handlowiec przede wszystkim potrzebuje inicjatywy (wychodzi do ludzi z propozycj� zakupu towar�w lub us�ug), samodzielno�ci (podejmuje decyzje dotycz�ce wsp�pracy z klientami), odporno�ci na stres (pracuje pod sta�� presj� wynik�w sprzeda�y, spotyka si� z odrzuceniem przedstawionych ofert). Zupe�nie inne predyspozycje powinna posiada� osoba pracuj�ca przy ta�mie produkcyjnej. Pracownik taki musi charakteryzowa� si� zdolno�ci� zaakceptowania monotonnego zakresu obowi�zk�w, sumienno�ci� (umiej�tno�ci� samodzielnego dbania o odpowiedni� jako�� pracy), zdyscyplinowaniem (akceptacj� narzuconego rytmu pracy). Natomiast osoba, kt�ra chce by� efektywnym kierownikiem, musi umie� organizowa� prac� innych (przydziela� zadania i wydawa� polecenia), mie� zdolno�ci przyw�dcze (wywiera� wp�yw na grup�), umie� ponosi� odpowiedzialno�� (podejmowa� decyzje, reprezentowa� wyniki pracy grupy). Je�eli osoba poszukuj�ca zatrudnienia ma du�e w�tpliwo�ci dotycz�ce swoich predyspozycji, powinna skorzysta� z porady doradcy zawodowego. Pozwoli to na uzyskanie szczeg�owej opinii, kt�ra pomo�e podj�� decyzj� dotycz�c� wyboru zawodu. Osoby, kt�re chc� samodzielnie decydowa� o swojej karierze zawodowej w oparciu o potencja� wynikaj�cy z predyspozycji psychologicznych, mog� przyjrze� si� w�asnym zainteresowaniom, preferowanym formom aktywno�ci oraz potrzebom zwi�zanym z relacjami interpersonalnymi i na tej podstawie pr�bowa� oceni�, jakie warunki powinna spe�ni� dobra dla nich praca zawodowa. Mo�na te� po dokonaniu wst�pnego wyboru zawodu zwr�ci� uwag� na swoje post�powanie w przesz�o�ci. Warto przypomnie� sobie w�asne zachowanie w sytuacji, kiedy trzeba by�o zareagowa� w spos�b zbli�ony do wymaganego na wybranym stanowisku. Istotne jest przeanalizowanie dzia�a� podejmowanych ju� w �yciu zawodowym, zwi�zanych z ocenianymi predyspozycjami. Kiedy w og�oszeniu o wakacie podane s� wymagane predyspozycje psychologiczne, warto przeanalizowa� sytuacje, w kt�rych kandydat uczestniczy� i kt�re wymaga�y posiadania cech wyszczeg�lnionych w og�oszeniu rekrutacyjnym. Istotne jest przypomnienie sobie tego, co si� sta�o, jakie dzia�ania zosta�y podj�te, jaki by� ich wynik, jakie by�o w tej sytuacji samopoczucie. Przyk�adowo, osoba ubiegaj�ca si� o stanowisko samodzielnego specjalisty powinna zastanowi� si�, czy potrafi samodzielnie realizowa� zadania i ponosi� odpowiedzialno�� za wyniki swojej pracy. Oceniaj�c odporno�� na stres warto zastanowi� si� nad w�asnymi reakcjami w sytuacji po�piechu, presji terminu, krytyki, oceny. Zastanawiaj�c si� nad komunikatywno�ci� warto przypomnie� sobie, czy wypowiedzi formu�owane przez dan� osob� s� odbierane jako czytelne oraz przywo�a� odczucia zwi�zane z konieczno�ci� przekazywania informacji rozm�wcy, kt�ry ma problem z ich zrozumieniem. Analizuj�c zdolno�ci negocjacyjne mo�na przyjrze� si� temu, jak dana osoba porozumiewa si� z innymi w sytuacji konfliktu, czy rezygnuje z przekonywania do swoich racji. Poszukuj�c predyspozycji kierowniczych trzeba przede wszystkim wiedzie�, czy istnieje zdolno�� do uzyskania wsp�pracy innych os�b w celu realizacji wybranego celu, czy grupa s�ucha danej osoby i jest sk�onna akceptowa� jej pro�by. Umiej�tno�ci psychologiczne podlegaj� modyfikacjom, mo�na si� ich nauczy�. Jednak uczenie si� nowych zachowa� bez odpowiednich predyspozycji zwykle jest bardzo trudne. Cz�sto z punku widzenia rozwoju kariery zawodowej bardziej efektywne jest dopasowanie zakresu obowi�zk�w do predyspozycji ni� pr�ba wyuczenia si� wykonywania pracy, kt�ra odczuwana jest jako zbyt trudna. Autor: El�bieta Moro� |
| < Poprzedni | Nast�pny > |
|---|
